Interuniversitaire leerstoel van BSI en citydev.brussels
citydev.brussels bouwt de stad van morgen, en het Brussels Studies Institute (BSI) is een interuniversitair partnerschap dat een integrerende rol speelt voor academische kennis over Brussel. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de twee instellingen in 2015 met elkaar in zee gingen. Op initiatief van citydev.brussels en bij wijze van pilootproject startten ze in academiejaar 2015-2016 namelijk hun eigen interuniversitaire leerstoel op. citydev.brussels financiert die, het BSI staat in voor de organisatie. Al van bij de eerste editie was het project een schot in de roos!
Op 2 maart 2020 gaven het Brussels Studies Institute en citydev.brussels het startschot voor de vijfde editie van hun interuniversitaire leerstoel. Die kwam er met de steun van de ULB, de VUB, Université Saint-Louis, Edificio en innoviris.brussels. De inaugurele rede, "Stedenbouw en architectuur in tijden van populisme", vond naar goede gewoonte plaats in de majestueuze Bibliotheek Solvay. Leerstoelhouder was dit keer Alexander D'Hooghe. Hij is niet alleen medeoprichter van de Organization for Permanent Modernity, een denktank rond architectuur en stedenbouw met kantoren in Boston en Brussel, maar ook professor aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT).
Tijdens de eerste les op 10 maart kwam Yannick Vanhaelen, master in de architectuur, projectmanager bij ORG Urbanism en doctoraatstudent aan de ULB, in auditorium Victor Bourgeois vertellen over “Legibility Beyond Your Neighbourhood” (leesbaarheid op grotere schaal).
Door de federale coronamaatregelen van midden maart moesten we de overige lessen afzeggen. Die konden in november wel plaatsvinden via videoconferentie. Zo gaf Luk Peeters, burgerlijk ingenieur-architect, master in de stedenbouw en Senior Executive Partner & Head of Architecture bij ORG Urbanism, op 10 november les over “Production and the Mixing of Social Classes” (productie en sociale gemengdheid). Voor de derde les was het aan Birgit Clottens, burgerlijk ingenieur-architecte en Associate Director Architecture bij ORG Urbanism. Zij ging op 17 november dieper in op “Aesthetics and Empathy” (esthetiek en empathie). Marcel Smets PhD, burgerlijk ingenieur-architect, raadgevend architect en Senior Advisor bij ORG Urbanism, rondde op 24 november de lessenreeks af met een exposé rond “Curatorial Design” (de stedenbouwkundige als curator).
Conferenties en bezoeken
Door de coronacrisis konden er in 2020 veel minder delegaties op bezoek komen, maar citydev.brussels nam wel deel aan enkele bijzonder verrijkende expertise-uitwisselingsevents.
Op 30 januari 2020 organiseerde CAP Construction, in samenwerking met CCW, UWA, PMC-BMP en UPSI-BVS, de zesde editie van de Soirée à Ondes Positives in Ottignies-Louvain-la-Neuve. Die avond kregen openbare en privé-opdrachtgevers het woord: ze presenteerden er de duurzame bouwprojecten die bij hen in 2020, 2021 en 2022 op stapel staan. Dé gelegenheid voor de aanwezige architecten, studiebureaus, algemeen aannemers, materiaalproducenten ... om te ontdekken welke opdrachten er op korte termijn zitten aan te komen. Nathalie Renneboog, directrice-generaal dd. van de Stadsvernieuwing, ging er dieper in op de overheidsopdrachten die bij citydev.brussels op de planning staan.
De faculteit Architectuur van de Université Libre de Bruxelles organiseerde tijdens de laatste week van januari en de eerste week van februari 2020 een masterclass over Urban Production. Het doel: in nauwe samenwerking met diverse spelers en overheidsinstellingen beter begrijpen hoe de interactie verloopt tussen productie in de stad (productieactiviteiten in een stedelijke omgeving) en productie van de stad (hoe het stadsweefsel en zijn functies en gebruiken dag na dag vorm krijgen). Tijdens de eerste week ging het over bedrijven(centra) in drie wijken langs het kanaal – waaronder de Biestebroekwijk – waar de overheid de vraag rond productieactiviteiten opwerpt. In de tweede week zoomde de masterclass in op sites waar er onzekerheid en discussie is rond de programmering, ruimtelijkheid en contextuele verankering van (nieuwe) productieactiviteiten. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de CityGate-sites. Martine Gossuin, directrice Strategie en Ontwikkelingsondersteuning, en Marc Renson, directeur op de Economische Expansie, namen deel aan de gesprekken.
Op 20 februari ontvingen Annick Tanghe en Dominiq Verfaille in naam van de Economische Expansie een delegatie van SPI Liège, het agentschap voor economische ontwikkeling van de provincie Luik. Samen bezochten ze kmo-park Newton I en zko-park Newton II. Daarbij lag de nadruk op de meerwaarde van dit soort sites voor de economische ontwikkeling van het Brussels Gewest.
Op 27 februari 2020 hielden de Franse ministeries van Ecologische Transitie en van Territoriale Cohesie een studiedag in Brussel in het kader van het PUCA-programma rond de productieve stad. De studiedag heette “Intégrer l’activité productive en ville : l’exemple de Bruxelles” (productieactiviteiten integreren in de stad: Brussel als voorbeeld) en lokte een delegatie van verschillende Franse instellingen en PUCA. De deelnemers trokken van Parijs naar Brussel om zich te laten inspireren door de voorbeeldprojecten van citydev.brussels. In de voormiddag lichtte administrateur-generaal Benjamin Cadranel het algemene beleid van citydev.brussels toe, en presenteerde Philippe Antoine, directeur-generaal van de Economische Expansie, enkele projecten. Na de lunch, aangeboden door citydev.brussels, trok de groep met de bus naar kmo-park en incubator Greenbizz I in ecowijk Tivoli GreenCity, naar kmo-park Newton I en zko-park Newton II, en naar gemengd project CityLine, dat ook cityfab 3 huisvest.
Hub.brussels organiseerde op 13 maart een studiemissie naar Lissabon. Het doel: ervaringen uit Brussel delen met de personen die instaan voor de stedenbouwkundige ontwikkeling van de Portugese hoofdstad, en hen vertellen over de waaier aan projecten van Brusselse ondernemingen. Administrateur-generaal Benjamin Cadranel trok naar Lissabon om er citydev.brussels voor te stellen en uit te leggen welke rol de instelling speelt op het vlak van stadsvernieuwing en gemengdheid.
Op 3 juli nam Benjamin Cadranel deel aan de achtste editie van de Sommet de l'Économie Systémique (systeemeconomietop) van Club of Brussels. Enkel de sprekers en organisatoren waren fysiek aanwezig op het event. De andere deelnemers konden het via livestream volgen. De administrateur-generaal nam deel aan een panelgesprek met als onderwerp “Vos clés d’avenir vers un secteur immobilier et de construction conditionnant une durabilité humaine, environnementale, et économique” (sleutels voor de toekomst: een immo- en bouwsector waarin duurzaamheid voor mens, milieu en economie centraal staan). Tijdens het debat zochten de deelnemers naar oplossingen voor de vele uitdagingen waarmee we tegen 2030 zullen worden geconfronteerd.
citydev.brussels werd als expert ter zake uitgenodigd voor een colloquium over “La ville productive dans tous ses états” (alle staten van de productiestad) in Rijsel. Op 17 september vertegenwoordigden administrateur-generaal Benjamin Cadranel en directeur-generaal van de Economische Expansie Philippe Antoine er onze instelling. Ze gaven er een presentatie rond “La ville productive comme levier de la qualité du cadre de vie” (de productiestad als hefboom voor de kwaliteit van de leefomgeving).
In het kader van de samenwerking tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Europese metropool Rijsel zette perspective.brussels een technisch seminarie over de circulaire productiestad op poten. De geknipte gelegenheid voor experten en spelers uit beide steden om initiatieven te vergelijken en ervaringen uit te wisselen. Administrateur-generaal Benjamin Cadranel presenteerde als Brusselse casestudy een project voor tijdelijk gebruik van citydev.brussels: Studio CityGate.
Op 23 oktober organiseerde Press Club Brussels Europe “24 heures pour le climat” (24 uur voor het klimaat). Tijdens een virtuele persconferentie van 24 uur rond de wereld werden innovatieve oplossingen voorgesteld om de klimaatverandering te beperken en de transitie naar een duurzamere samenleving te bevorderen. Benjamin Cadranel nam deel aan een debat van Archi Urbain over vastgoed. Dat werd live uitgezonden. Doel van het gesprek was tonen hoe creatief en dynamisch Brussel omspringt met duurzaamheid bij architectuur en ruimtelijke ordening. Daarbij werd teruggeblikt op de uitzendingen van Archi Urbain, die in 2020 een antwoord zochten op de vraag “Hoe kunnen we architectuur en stedenbouwkunde heruitvinden met het oog op de klimaatuitdagingen?”
Op 7 december sprak Benjamin Cadranel via videoconferentie met de studenten van het tweede masterjaar Architectuur van de KU Leuven (Campus Sint-Lucas Brussel). Het gespreksonderwerp was publieke architectuuropdrachten en hoe de overheidsprocedures het eigenlijke ontwerp beïnvloeden. De studenten waren geboeid door het optreden van de grote Brusselse overheidsspelers op architecturaal vlak. Zo wouden ze weten waar het beleid van citydev.brussels op het vlak van projectontwikkeling in Brussel om draait, en hoe de instelling samenwerkt met architecten (wedstrijd, selectie, ontwikkeling ...).
Tot slot trad Benjamin Cadranel op 10 december op als moderator tijdens de jaarlijkse conferentie van ULI Belgium, die in 2020 virtueel plaatsvond. Tijdens het debat, “Cities rebooted: repair and prepare, for and with, the next generation”, ging het onder meer over welke gevolgen de coronacrisis zal hebben voor de manier waarop we werken en consumeren, en voor de nood aan woon-, kantoor- en winkelruimte. De sprekers stonden stil bij de impact op ruimtelijke ordening (mobiliteit, groene ruimten ...) en bij de trends en acties die architecten, projectontwikkelaars en de overheid nu al toepassen om ervoor te zorgen dat het na de pandemie nog aangenamer leven is in de stad.