citydev.brussels druk in de weer tijdens de gezondheidscrisis

© Olivier Polet

cityfabs maken massaal persoonlijke beschermingsmiddelen tegen COVID-19

Net zoals de andere Brusselse fablabs zetten de drie cityfabs van citydev.brussels hun schouders onder de gezamenlijke inspanningen om de wereldwijde coronacrisis in 2020 klein te krijgen. Toen ze tijdens de eerste lockdown geen publiek meer mochten ontvangen, vonden de Brusselse makers een andere invulling voor hun tijd en ruimte: ze stelden alles in het werk om persoonlijke beschermingsmiddelen te maken voor de medische en paramedische sector en de winkels die nog open bleven, want daar heerste een nijpend tekort. Dat initiatief werd des te meer op prijs gesteld omdat het perfect inspeelde op een belangrijk punt in de nieuwe beheersovereenkomst van citydev.brussels voor 2021-2025: in de stad zelf goederen en diensten produceren die een meerwaarde bieden voor de bewoners en/of gebruikers.

De fabmanagers en personeelsleden van citydev.brussels gingen meteen én vrijwillig aan de slag. Samen produceerden ze vanaf maart 2020 persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) die met veel dankbaarheid werden gebruikt. Het leeuwendeel ging naar medische instellingen (zoals UMC Sint-Pieter), de rusthuizen en de OCMW’s van de gemeenten, hub.brussels (in het kader van een partnerschapsovereenkomst), de MIVB en handelaars.

Samen met de collega's van hub.brussels coördineerde citydev.brussels de productie van de gewestelijke fablabs, en stemde ze die af op de vraag van het gewest (gecentraliseerd door Iriscare en Brussel Preventie & Veiligheid), van de ziekenhuizen (gecentraliseerd door Santhea en GIBBIS) en van particulieren. Bovendien stak citydev.brussels zelf de handen uit de mouwen en zette ze een gewestelijk productienetwerk op poten. Die taak leek in niets op wat citydev.brussels gewoonlijk doet – en hetzelfde gold voor de fablabs. De teams stelden zich bijzonder flexibel op: ze leerden in een recordtijd de kneepjes van het vak, deden hun best om de medische validatiesystemen te leren begrijpen, zochten leveranciers voor alle nodige grondstoffen, vonden partners om de productie op te schalen, regelden de logistiek en het klantenbeheer, volgden de facturatie op, innoveerden op de openbare markt ... En dat alles in een context die door de coronacrisis en de lockdown ongezien moeilijk was.

Dankzij de naadloze samenwerking en coördinatie tussen de overheids- en de privésector werd dit ambitieuze project een daverend succes met een aanzienlijke productie. Het resultaat? Van midden maart tot midden juli 2020 produceerden de drie cityfabs van citydev.brussels samen met de gewestelijke fablabs 115.000 gelaatsschermen, 31.060 maskers, 1.500 bevestigingsstukjes voor maskers, 4.310 ziekenhuistunieken en 40 plexiglazen schermen met verschillende afmetingen voor winkels. Alle producten (met uitzondering van de eerste 10.000 gelaatsschermen) werden tegen kostprijs doorgefactureerd, inclusief levering en handling als ambachtslieden of externe bedrijven daarvoor zorgden.

hub.brussels en citydev.brussels bundelen de krachten om de PBM-productie te optimaliseren

Het netwerk van Brusselse fablabs omvat zowel de openbare cityfabs als privéfablabs. Samen namen ze in maart 2020 het initiatief om tijdens de coronacrisis persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) te maken om de verdere verspreiding van het virus te beperken. Toen de vraag in de loop van juni steeg, gaf de Brusselse regering citydev.brussels officieel de opdracht om het werk van de fablabs te coördineren en te onderzoeken hoe groot de behoefte aan PBM's in de (para)medische sector precies was. Tegelijkertijd werd er een 'Brusselse productie'-werkgroep opgericht, in navolging van de gewestelijke taskforce voor medisch materiaal. Die werkgroep vergaderde wekelijks. Om het Brusselse productiepotentieel voor de nodige beschermingsmiddelen zo goed mogelijk in kaart te brengen, sloten hub.brussels en citydev.brussels een samenwerkingsovereenkomst af met Iriscare. Meer bepaald stond citydev.brussels in voor het aansturen van de fablabs en hielp hub.brussels de niet-klassieke keten door de klassieke keten in te schakelen: de instelling riep vakmensen en ondernemers die van PBM-productie hun beroep hadden gemaakt, op om mee hun schouders onder het project te zetten.

citydev.brussels stelt de inning van huur en canons uit

Om de coronacrisis samen te doorstaan, vaardigden de federale overheid en de Brusselse Hoofdstedelijke Regering steunmaatregelen uit voor bedrijven. Ook citydev.brussels toonde zich flexibel voor de betaling van de huur of canons voor bedrijven die een plek op een site of in een activiteitenpark huren of in erfpacht hebben. Die flexibiliteit gold voor elke privéonderneming die erom vroeg. Vanaf april 2020 toonde citydev.brussels, in coördinatie met het kabinet van de Brusselse staatssecretaris voor Economische Transitie, haar welwillendheid als eigenaar: haar erfpachters en huurders konden hun betalingen uitstellen. citydev.brussels stelde zich begripvol op voor laattijdige betalingen en schortte de verzending van automatische betalingsherinneringen tot oktober op. Dit alles was bedoeld om de liquiditeit van ondernemingen die zwaar getroffen zijn door de coronacrisis, te verzekeren en te voorkomen dat ze failliet zouden gaan.

Tijdens de tweede golf in oktober haalde citydev.brussels haar arsenaal aan steunmaatregelen voor haar huurders en erfpachters opnieuw boven. Deze keer konden bedrijven in moeilijkheden hun huur- en canonbetalingen voor het tweede, derde en vierde kwartaal van 2020 en het eerste kwartaal van 2021 uitstellen.

Die gulheid heeft natuurlijk gevolgen voor de schatkist van citydev.brussels. Bovendien is de instelling aan het investeren en heeft ze een beperkte financiële marge.  Daarom zijn de steunmaatregelen berekend op basis van de beschikbare middelen en kan er geen korting of kwijtschelding van de canon- of huurgelden worden toegekend.